Munarmedia.kz.13.07.2025 /Астана/-Қазақстанның батысындағы ірі Қарашығанақ мұнай-газ кен орнына вахталық жұмысшыларды жеткізу ісінде бәсекелес екі теміржол компаниясының арасындағы дағдарыс мұнай экспортының тоқтау қаупін тудырып отыр. Кен орнының операторы – халықаралық консорциум «Karachaganak Petroleum Operating B.V.» (KPO) – шикі мұнайды Каспий құбыр консорциумы арқылы Қара теңіздегі «Оңтүстік Озереевка» портына экспорттайды.
Қақтығыс «ЖелДорТранс-Ақтөбе» ЖШС (директоры – Талғат Жұмағалиев) мен «ТрансТурс Қазақстан» ЖШС (директоры – Карлығаш Аубакирова, Алдабергенова тегімен де белгілі) арасында туындаған. Бұған дейін «ТрансТурс Қазақстан» вахталық тасымалдауда делдалдық қызмет атқарған. Алайда консорциум бес жылдық, құны 3 млрд теңгелік келісімді тікелей «ЖелДорТранс-Ақтөбемен» жасасқаннан кейін жағдай ушыға түсті.
«Hronika.kz» тілшісі Сергей Перхальскийдің жазуынша, Карлығаш Аубакирова прокуратура органдарындағы байланыстарын пайдаланып, бәсекелесіне қысым көрсетуде. Негізгі тетік ретінде 2021 жылы теміржол өткелінде әйелдің қаза болуына байланысты қылмыстық істі қайта-қайта қозғау қолданылған. Бұған дейін төрт рет тоқтатылған істі прокурорлар қайта жандандырған және жаңа сараптама қорытындысын «ЖелДорТранс-Ақтөбе» пайдасына қарсы бағытта алған. Егер айып тағу жүзеге асса, бұл көлік саласы үшін қауіпті прецедентке айналуы мүмкін.
Перхальскийдің дерегінше, «ТрансТурс Қазақстанның» вахташыларды Қарашығанаққа жеткізу мүмкіндігі күмәнді: KPO серіктесі «Тұран Экспресс» компаниясының вагондары ескіргені үшін қабылданбаған. Осыған байланысты Ақтөбе, Орал, Атырау және Қарағанды қалаларындағы жұмысшылар Жұмағалиевті қолдап, бейнеүндеулер жариялап, құқық қорғау органдарының ұзақ жылғы қысымы салдарынан жұмыссыз қалу қаупін айтып отыр.
Ал «ТрансТурс Қазақстан» бұған дейін «ЖелДорТранс-Ақтөбе» мен оның басшылығына қатысты құқық қорғау органдарының сұрақтарына өздерінің еш қатысы жоқ екенін мәлімдеген. Бас директор Карлығаш Аубакирова жеке теміржол тасымалдаушысы жолаушыларды тасымалдауға арналмаған тепловоздарды қолданатынын алға тартқан. Компания өкілдері дауды тек құқықтық өркениетті жолмен, «лас әдістерсіз, жала жабусыз және негізсіз ақпараттық шабуылсыз» шешуді жақтайтындарын атап өткен.
Сарапшылардың пікірінше, Қарашығанақтағы вахталық ауылдарды «өркениетпен жалғайтын» жалғыз көлік арнасы – теміржол. Бұл бағыттағы тасымалдың тоқтауы немесе үзілуі ұлттық оператор «Қазақстан темір жолы» үшін де, елдің экспорттық міндеттемелері үшін де айтарлықтай экономикалық шығынға әкелуі мүмкін.