Munarmedia.kz.10.09.2025 /Астана/ -*Bloomberg-ке сілтеме жасаған Exclusive.kz хабарлауынша, Еуропалық одақ алғаш рет Қазақстанға санкция енгізу идеясын талқылап отыр. Бұған себеп ретінде республиканың бірқатар тауарларды Ресейге жеткізуі көрсетілген.
Материалда атап өтілгендей, ЕО өзінің «санкцияларды айналып өтумен күрес құралын» алғаш рет Қазақстанға қатысты қолдануды қарастыруда. Бұл құралды іске қосу үшін ауқымды дәлелдер қажет, әрі кез келген санкциялық бастама секілді, мүше мемлекеттердің қолдауына сүйенуі шарт.
Егер ЕО бұл қадамға барса, Қазақстанға белгілі бір жабдық түрлерін импорттауға тыйым салынуы ықтимал. Еуропалық деректерге сәйкес, аталған техника көлемді түрде Ресейге қайта бағытталып, қару-жарақ өндірісінде пайдаланылып келеді.
Сонымен қатар, жаңа санкциялық пакет Ресейге қарсы қысымды күшейтуді көздейді. Құжат жобасында бірнеше ірі ресейлік банктер мен энергетикалық компанияларға шектеу енгізу қарастырылған. Бұдан бөлек, орыс төлем жүйелері, банктік карталар, криптовалюталық биржалар, сондай-ақ мұнай саудасына қосымша тосқауылдар қою жоспарланған.
Bloomberg атап өткендей, ұсынылып отырған санкциялық пакет әлі талқылау сатысында, сондықтан алдағы күндер мен апталарда өзгерістерге ұшырауы мүмкін.
Қазақстанға ықпалы
Бұл бастама Қазақстан үшін ерекше мәнге ие. Біріншіден, республика халықаралық санкциялық саясаттың тікелей нысанасына алғаш рет ілігуі ықтимал. Екіншіден, мұндай қадам Астана мен Брюссель арасындағы экономикалық және саяси байланыстарды қиындатады. Қазақстан ЕО-ның Орталық Азиядағы басты серіктестерінің бірі болып қала берсе де, санкциялық қысым өзара сенімге сызат түсіруі ықтимал.
ЕО-ның бұл ұстанымы, бір жағынан, Ресейге қарсы қысымды күшейтуге бағытталса, екінші жағынан, Орталық Азиядағы елдердің сыртқы саяси маневр жасау мүмкіндігін шектей бастайтынын аңғартады. Қазақстан ұзақ жылдар бойы теңгерімді саясат жүргізіп, батыс елдерімен де, Ресеймен де, Қытаймен де әріптестікті қатар ұстап келген. Алайда қазір бұл тепе-теңдік жаңа сынақ алдында тұр.
Геосаяси өлшем
ЕО-ның мұндай шешім қабылдау мүмкіндігі Орталық Азиядағы геосаяси динамикаға да әсер етеді. Егер санкциялар қабылданса, бұл Мәскеудің өңірдегі ықпалын әлсіретуге бағытталған қадам ретінде бағалануы мүмкін. Дегенмен, керісінше, Ресей Қазақстанды өз орбитасына одан әрі тартуға тырысуы ықтимал.
Қазақстан үшін басты мәселе – сыртқы қысымды еңсере отырып, ұлттық мүддені қорғау. Санкциялық дауыл жағдайында елдің экономикалық тұрақтылығы мен халықаралық әріптестік саясаты күрделі сынға түспек.