Munarmedia.kz 14.06.2025 /Астана/-Жаңа билік пен халықаралық қолдау Ресейдің ықпалын әлсіретуге әкеліп отыр
Сирия Ресеймен әріптестікті тоқтатуға бет алды. Бұл тек жаңа билік басшысы Ахмад Аш-Шарааның жеке ұстанымымен емес, халықаралық жағдайдың өзгеруімен де байланысты. Мәскеуге деген ықылас азайып, ресейлік әскери базаларға қысым артып келеді.
Дамаск оқшауланудан шығып жатыр
Ахмад Аш-Шараа билікке келгелі бері Сирия халықаралық аренада тез легитимделіп жатыр. АҚШ пен Еуроодақ бірқатар санкцияларын алып тастап, Сауд Арабиясы, Катар және Түркиямен тығыз қарым-қатынас орнатылды. Сауд Арабиясы мен Катар Дүниежүзілік банк алдындағы Сирияның 15 млн долларлық қарызын өтеп, мемлекеттік қызметкерлердің жалақысын төлеуге көмектесуде.
2025 жылдың көктемінде Германия Сириядағы елшілігін қайта ашты, ал АҚШ-тың бұрынғы президенті Дональд Трамп Аш-Шараамен кездесіп, санкцияларды алып тастауға уәде берді. Бұл қадамдарға Еуроодақ та қосылып, Сирияға салынған шектеулердің көбі жойылды.
Мәскеудің мәні төмендеді
Ресей бұрынғы президент Башар Асадқа қолдау көрсетіп келген болатын. Жаңа билік бастапқыда Мәскеумен байланыстарды үзуге асықпағанымен, қазір жағдай өзгере бастады. Ресейдің Сирияға азық-түлік жеткізуі тоқтап, 2019 жылы жасалған Тартус портын басқару туралы келісімнің күші жойылды. Оның орнына Дубайдың DP World компаниясы 800 млн доллар инвестициямен портты дамытпақ.
Ақша басып шығару да Ресейден Германия мен БАӘ-ге ауыстырылды. Ресей ұсынған сириялық фунттар партиясы қабылданғанымен, Дамаск бұл бағыттағы ынтымақтастықты жалғастырмады.
Ресейлік әскерге қысым артуда
Ресейлік әскери объектілер біртіндеп жабылып жатыр. Ресей әскері Тартус пен Хмеймимге шоғырланғанымен, көп техника эвакуацияланды. 2025 жылдың мамырында Хмеймим базасына шабуыл жасалып, кемінде екі ресейлік әскери қаза тапты. Сирия билігі бұны «жеке бастамамен жасалған шабуыл» деп түсіндірді. Алайда бұл оқиға Мәскеуге ескерту ретінде қабылдануда.
Сирияның SWIFT жүйесіне қосылу туралы хабарлар Мәскеумен экономикалық ынтымақтастықтың болашағы бұлдыр екенін аңғартады. Ресей санкциялардың астында қалғандықтан, халықаралық қаржы жүйесіне кедергі келтіре бастады.
Ахмад Аш-Шараа — прагматик. Ол Мәскеумен байланысты бірден үзбей, біртіндеп, бірақ жүйелі түрде әлсіретіп жатыр. Халықаралық танылу мен аймақтық қолдау артқан сайын, Ресейдің Сириядағы рөлі жойылып келеді. Ресейлік инвестициялар қайтарылмайды, ал Мәскеудің өзі енді Сирияда бұрынғыдай беделге ие емес.