Munarmedia.kz 17.12.2025 /АСТАНА/ Мәскеу облысының Одинцово қаласында ауыр қылмыс орын алды. 15 жастағы оқушы мектепке пышақпен келіп, ересектерді жаралаған және 10 жастағы баланы өлтірген. Алдын ала мәлімет бойынша, қаза тапқан бала тәжік отбасынан шыққан.
Тергеу деректеріне сәйкес, шабуыл жасаған жасөспірім әлеуметтік желілерде экстремистік ұрандар мен символикаларды белсенді түрде жариялап отырған. Қысқаша айтқанда, ол батыстық нәсілшіл конспирологиялық теорияларға және батыс неонацистік террористеріне қызыққан.
Күдікті ұсталды. Қазіргі уақытта тергеу жүріп жатқанымен, ақпараттық кеңістікте пікірталас күрт күшейді —
«бүгін өмір сүру қаншалықты қауіпті» деген эмоциялық реакциялардан бастап, трагедиядан «хайп» жасауға немесе үшінші күштердің ізін іздеуге дейін түрлі көзқарастар айтылуда. Осы орайда Ресейдегі мигранттарға қатысты жалпы ұстаным да кеңінен талқылана бастады.
РФ-тағы кейбір этникалық қауымдастықтарда «ұлттық шовинизмнің күшеюі» және «нацистер тарапынан орыс емес ұлттарды қудалау» туралы пікірлер тарады.
Ал бірқатар әскери тілшілер агрессивті жасөспірім украиналық неонацистер мен СБУ ықпалына түсуі мүмкін деген болжам айтады. Сонымен қатар, олар Ресейде миграцияны қатаң бақылау қажет екенін, ал кісі өлтіргендерді — нацистер болсын, уаххабиттер болсын — қатаң жазалау керектігін алға тартады.
Басқа әскери сарапшылар бұл жағдайды арнайы қызметтердің тікелей «вербовкасы» деп санамайды. Олардың пікірінше, жасөспірім жабық чаттар арқылы әрекет ететін орталықсыздандырылған деструктивті қозғалыстың ықпалына түскен.
Орталық Азияға бағытталған телеграм-арналарда күнделікті тұрмыстық ксенофобия мен өшпенділіктің күшеюі туралы айтылып, Ресейде «мигранттық күн тәртібін тым әсірелеу» байқалатыны жазылуда. Сонымен бірге, жеккөрушілікке негізделген қылмыстар Қазақстанда да, басқа елдерде де кездесетіні, бұл — ортақ дерт екені атап өтіледі.
РФ Мемлекеттік думасының депутаты Михаил Матвеев кейбір блогерлер мен журналистер мектептегі шабуылды «мигранттарға қарсы орыс ұлтшылдығының жүйелі көрінісі» ретінде көрсетуге, кінәні орыс қоғамдық қозғалыстарына жабуға тырысып жатқанын айтты.
«"Крокус" оқиғасы кезінде керісінше жағдай болды: тәжік азаматтары орыстарды өлтірді. Бірақ қазір Telegram-да түрлі мәтіндер жазып жүрген сол адамдар ол кезде тәжіктер өздерінің ұлттық-мәдени бірлестіктерінің идеологиясынан шабыт алып, орыстарды қырды деп жалпылама қорытынды жасамады», — деді депутат.
Матвеев асығыс қорытынды жасамауға және талқылауды жасөспірімді қылмысқа итермелеген нақты себептерден басқа жаққа бұрмауға шақырды. Оның айтуынша, трагедияны миграциялық заңнаманы қатаңдатуға қарсы мүдделер үшін пайдалануға жол бермеу керек.
Саясаттанушы Вадим Трухачёв шабуыл жасаған жасөспірімнің санасында «толық бейберекеттік» бар екенін атап өтті. Оның пікірінше, оқиғада нацистік идеялардың элементтері байқалғанымен, бұл орыс ұлтшылдығының идеологиясы емес.
Ақпараттық кеңістікте радикалды нұсқалар да айтылуда. Соның бірі — Ресейде «про-мигранттық лобби» бар және ол трагедияны пайдаланып, «байырғы орыс халқын бақылауды күшейту» идеясын ілгерілетуі мүмкін деген тұжырым.
«Сварщики» Telegram-арнасы мынадай қорытынды жасайды:
егер мектеп қауіпсіздігін күшейтуге қаржы табылған болса, биометриядан гөрі:
жұмыс істейтін металл іздегіштерге,
кәсіби, қаруланған күзетшілерге
басымдық беру қажет.
Арна авторлары ресми тергеу мен сараптаманың қорытындыларына ғана сүйену керек екенін атап өтеді. Тергеу жалғасып жатыр.
«Психиатриялық сараптамадан өзге, кім болса да жасаған барлық басқа қорытындылар — жосықсыз қолдарда құралға айналады», — деп түйіндейді «Сварщики».
Айта кетейік, ақпараттық шу басылмай тұрған шақта, қасірет орын алған Горки-2 кентінің тұрғындары қаза тапқан оқушының құрметіне стихиялы мемориал құрды.
Одинцово епархиясы зардап шеккендер мен олардың жақындарына рухани және өзге де қажетті көмекті көрсетуге дайын екенін мәлімдеді.
Ал РФ Мұсылмандары діни басқармасының төрағасы Равиль Гайнутдин Одинцово мектебіндегі шабуылға байланысты көңіл айтты.