Munarmedia.kz | 31.08.2025 | Астана -2025 жылдың тамыз айының соңында Франция мен Германия Ресейдің соғысын жанама түрде қолдайтын үшінші елдердегі компанияларға қарсы санкциялар енгізу идеясын ашық түрде қолдады. Бұл бастама Bloomberg агенттігінің мәліметі бойынша, Еуропа мен АҚШ тарапынан Мәскеуге бағытталған экономикалық қысымды жаңа деңгейге көтеруді көздейді.
Санкциялар — бұл қандай да бір мемлекетке тікелей емес, сол мемлекетпен сауда немесе қаржылық қатынастар орнатқан үшінші тараптарға (негізінен компаниялар мен қаржы институттарына) бағытталатын шектеу шаралары. Аталған механизм әсіресе Иран мен Солтүстік Кореяға қатысты қолданылған тәжірибелерде тиімділігін көрсеткен.
Франция мен Германияның бұл ұсынысы, бірінші кезекте, Ресейдің мұнай экспорты арқылы қалыптасатын негізгі қаржылық ағындарын тоқтатуды немесе шектеуді көздейді. Мәскеудің соғыс шығындарын өтеу үшін мұнайдан түсетін табыс шешуші рөл атқарып отырғаны жасырын емес.
Геосаяси контекст: Трамптың бастамаларының сәтсіздігі
Бұл мәлімдеме АҚШ-тың бұрынғы президенті Дональд Трамптың бастамасымен қолға алынған бейбіт келіссөздердің нәтиже бермей, саяси сахнада сенімсіздік тудырған кезеңмен тұспа-тұс келіп отыр. Еуропа елдері АҚШ-тың сыртқы саясатындағы ықпалын ескеріп, Вашингтоннан белсенді әрекет күтсе де, Трамптың бейбіт жолмен келісімге келу талпыныстары реалистік негізден алыстап, Кремльге қосымша уақыт пен маневр кеңістігін беріп қана қойды.
Мұнай нарығындағы әсері және экономикалық тәуекелдер
Екіншілік санкциялар, әсіресе Қытай, Үндістан, Түркия және Біріккен Араб Әмірліктері сияқты Ресей мұнайын сатып алатын ірі нарықтарға бағытталуы мүмкін. Бұл елдерде жұмыс істейтін энергетикалық және логистикалық компаниялар Ресеймен тікелей болмаса да, жанама байланыста. Егер бұл компаниялар Батыс нарығынан шеттетілсе немесе долларлық операцияларға тыйым салынса, бұл олардың бизнесіне айтарлықтай қауіп төндіруі мүмкін.
Сонымен қатар, мұндай санкциялар мұнай бағасының қайта өсуіне әкеліп, жаһандық инфляциялық қысымға себеп болуы ықтимал. Осы тұрғыдан алғанда, Франция мен Германияның ұсынысы — саяси жағынан батыл, бірақ экономикалық жағынан екіұшты қадам.
Франция мен Германияның бұл мәлімдемесі Батыстың Украинадағы соғысқа байланысты ұстанымында жаңа кезеңге өткенін білдіреді. Екіншілік санкциялар арқылы Кремльге қысымды арттыру – тек экономикалық емес, дипломатиялық құрал ретінде де қарастырылуда. Алайда, мұндай шаралардың табысты болуы үшін ЕО мен АҚШ тарапынан үйлесімді, үйлестірілген саясат қажет. Әйтпесе, бұл бастама да Трамптың бастамалары секілді нәтиже бермей қалуы мүмкін.