Бүгін ел Президенті отандық бизнес өкілдерімен кездесуде Үкімет ұсынған ҚҚС мөлшерлемесінің тым жоғары екенін ашық айтты. Қасым-Жомарт Кемелұлы бұл мәселе бойынша бұрын пікір білдірмегенін атап өтті, себебі оның айтқаны қатаң тапсырма ретінде қабылдануы мүмкін еді.
> «Бір нәрсе анық – Үкімет ұсынған мөлшерлеме шынында да жоғары болды», – деді Президент. Ол бұл мәселеде бизнес, қоғам, кәсіпкерлер мен сарапшылардың пікірлері ескерілуі керек екенін бірнеше рет баса айтты.
Сонымен қатар, Токаев қоғамның тым қатты реакция танытқанын атап өтті. Шын мәнінде, бұл тек алдын ала ұсыныс болған және талқылауға жататынын еске салды. Осылайша, Президент өзінен төмен тұрған шенеуніктерге қарағанда, «Еститін мемлекет» қағидасын іс жүзінде жүзеге асырып отыр.
Соңғы он күнде халық арасында ең көп талқыланған тақырыптардың бірі ҚҚС-ты 20%-ға көтеру мәселесі болды. Бұл әсіресе шағын және орта бизнеске ауыр тиіп, барлық тауарлар мен қызметтердің қымбаттауына әкелуі мүмкін еді.
Мен (және көптеген сарапшылар) Үкіметтің жаңа кіріс көздерін іздеуі керек екенін бұрын да атап өткен едім. Халықтың есебінен емес, өз шығындарын қысқарту арқылы бюджет тапшылығын шешу керектігі жиі айтылып жүр.
Токаевтың тағы бір мәлімдемесін қатаң тапсырма деп қабылдауға болады:
> «Мемлекетке тиімді әрі оңтайлы шешімдер қажет. Бір жағынан, бизнеске қолайлы жағдай жасалып, кедергі келтірмеуі керек, екінші жағынан – салық жүйесіне тәртіп орнатып, бюджетке түсетін түсімді арттыру маңызды».
Үкімет бұған дайын ба?
Енді экономикалық блок бұл тапсырманы орындай ала ма? деген сұрақ туындайды. Әсіресе, бұл мәселе Серік Жұманғаринге қатысты. Ол жақында вице-премьер қызметіне тағайындалғанымен, әзірге өз позициясын нақты көрсете алған жоқ.
Осы орайда, Олжас Бектеновтың үкімет басынан кету ықтималдығы артып келеді. Министрлердің кейбірі қайта тағайындалуы мүмкін, бірақ жаңа премьер-министр кім болмақ?
Қазіргі таңда үш негізгі үміткер бар:
1. Қанат Бозымбаев – қазіргі вице-премьер, тәжірибелі шенеунік.
2. Ерболат Досаев – Алматы әкімі, бұрынғы Ұлттық экономика министрі.
3. Тимур Сүлейменов – Ұлттық банктің төрағасы.
Алайда, Президент күтпеген таңдау жасауы мүмкін, дәл Олжас Бектеновті тағайындаған кездегідей.
Оның үстіне, Олжас Бектеновты Бас прокурор қызметіне ауыстыру мүмкіндігі туралы да айтылып жүр. Бұл лауазымға жаңа адам келетіні соңғы бір жылда жиі талқыланып келеді.